
اجایل چیست؟
فهرست مطالب
مدیریت چابک پروژه یا اجایل، یک رویکرد برای برنامه ریزی و هدایت فرایندهای پروژه است که آنها را به بخشهای کوچکتری تقسیم میکند. بخشهایی که باید در مدت زمان کوتاه و معینی انجام شوند و نتیجه نهایی را بلافاصله منتشر کنند. به این دورههای زمانی کوتاه و معین، اسپرینت میگویند.
بدین ترتیب یک پروژه چابک، در بخشهای کوچک تکمیل میشود. به عنوان مثال، در توسعه نرم افزار چابک، اسپرینتها به مدت زمان توسعه یک واحد از کل نرم افزار اشاره دارد. نتیجه هر بخش یا اسپرینت پس از تکمیل شدن، توسط تیم مدیریت پروژه و نمایندگانی از تیم های ذینفع مورد بررسی و نقد قرار میگیرد. از نظرات به دست آمده از نقد یک اسپرینت، برای تعیین هدف اسپرینت بعدی در پروژه استفاده میشود.
مزیت اصلی شروع به کار با سیستم مدیریت پروژه چابک یا اجایل، توانایی آن در پاسخگویی به مشکلاتی است که در طول پروژه به وجود میآیند. ایجاد یک تغییر کوچک در پروژه در زمان مناسب، میتواند باعث صرفه جویی در منابع و در نهایت به تحویل یک پروژه موفق در زمان مقرر و با بودجه مورد نظر کمک کند.
اجایل چیست؟
متد اجایل، پروژهها را به قطعات کوچک تقسیم میکند. قطعاتی که در بازههای زمانی کوتاه مدت و مشخصی، از مرحله طراحی اولیه تا آزمایش و تضمین کیفیت (QA) اجرا میشوند. این بازههای زمانی را اغلب در محبوب ترین متد توسعه اجایل، یعنی اسکرام، اسپرینت مینامند.
اسپرینتها معمولا کوتاه هستند و طی چند روز یا چند هفته انجام میشوند. طول آنها معمولا دو تا چهار هفته است.
روش اجایل تیمها را قادر میسازد تا پس از تکمیل هر بخش، آن را منتشر کنند و در اختیار باقی تیم ها بگذارند. این برنامه انتشار مداوم، به تیمها این امکان را میدهد تا موفقیت این بخشها را بررسی کنند و در صورت داشتن مشکل، به سرعت نقصها را برطرف کنند. این امر به کاهش احتمال وقوع مشکلات بزرگ و جبران ناپذیر کمک میکند؛ زیرا در طول چرخه عمر پروژه، رویکرد بهبود مستمر محصول وجود دارد.
اجایل چگونه کار می کند؟
تیمهای چابک میتوانند بازخوردهای سریع، سازگاری مداوم و بهترین شیوههای تضمین کیفیت را در اسپرینتهای خود ایجاد کنند.
علاوه بر این، متد اجایل از تیمها میخواهد که هنگام کار خود، زمان و هزینه را نیز به طور مداوم ارزیابی کنند. آنها برای اندازه گیری پیشرفت کار خود به جای نمودارهای گانت، از نمودارهای سرعت انجام کار و هزینه و درآمد ناشی از آن استفاده میکنند.
مدیریت پروژه چابک نیازی به حضور یا مشارکت مدیر پروژه ندارد. اگرچه یک مدیر پروژه برای کسب موفقیت در سیستم های سنتی تحویل پروژه، مانند مدل آبشاری (که در آن مدیر پروژه، بودجه، پرسنل، چشم انداز پروژه، کیفیت، الزامات و سایر عناصر اصلی را مدیریت می کند) ضروری است، اما نقش مدیر پروژه در سیستم اجایل بین اعضای تیم تقسیم شده است.
به عنوان مثال، اهداف پروژه توسط مالک محصول (Product Owner) تعیین میشود، در حالی که اعضای تیم، کار برنامه ریزی، گزارش پیشرفت و کنترل کیفیت را بین خودشان تقسیم میکنند. برخی از رویکردهای اجایل، سایر لایههای مدیریتی دیگری را نیز به این سیستم اضافه میکنند؛ برای مثال در روش اسکرام سازمان با استخدام یک استاد اسکرام، اولویتها را تعیین و راه رسیدن به اهداف پروژه را مشخص میکند.
با این وجود، هنوز هم میتوان از وجود مدیر پروژه در سیستم اجایل استفاده کرد. بسیاری از سازمانها هنوز هم از آنها برای مدیریت پروژههای چابک، به ویژه پروژههای بزرگتر و پیچیدهتر، استفاده میکنند. اما سازمانها معمولا این مدیران پروژه را بیشتر در نقش هماهنگ کننده قرار میدهند و در کنار مالک محصول، مسئولیت اتمام کلی پروژه را به عهده میگیرند.
سیستم اجایل از اعضای تیم میخواهد که یاد بگیرند چگونه در این چارچوب جدید کار کنند. آنها باید بتوانند با یکدیگر و همچنین با کاربران همکاری کنند. اعضای تیم باید بتوانند به خوبی با یکدیگر ارتباط برقرار کنند تا پروژهها را در مسیر خود قرار دهند. از طرفی آنها باید در خصوص انجام اقدامات مناسب در زمان مناسب، احساس راحتی کنند تا بتوانند همگام با برنامه ارائه محصول نهایی قدم بردارند.
مزایا و معایب اجایل
طرفداران سیستم اجایل میگویند این روش مزایای بیشماری دارد. این موارد شامل شناسایی سریع راهحلها، استفاده کارآمدتر از منابع، انعطاف و انطباق پذیری بیشتر با نیازهای سازمان و کارمندان، تشخیص سریع مشکلات و در نتیجه رفع سریعتر آنها و همچنین افزایش همکاری با کاربران و در نتیجه ارائه محصولاتی که نیازهای کاربران را بهتر برآورده میکند.
با این وجود مشکلاتی نیز در این سیستم وجود دارد؛ از جمله تمایل به خارج شدن از مسیر پروژه، کمبود مستندات و نتایج کمتر قابل پیش بینی.
از آنجا که سیستم اجایل به توانایی تصمیم گیری سریع متکی است، برای سازمانهایی که تمایل به تجزیه و تحلیل مسائل برای مدت زمان طولانیتری دارند یا برای کسانی که تصمیمات خود را با همراهی همه اعضای هیئت مدیره میگیرند، مانند تعاونیها، مناسب نیست.
سخن پایانی
روش مدیریت پروژه اجایل در سالهای اخیر در ایران نیز به محبوبیت رسید و بسیاری از مدیران موفق توانستند با استفاده از این روش، کسب و کار خود را ارتقا دهند. اما مشکلی که در بسیاری از موارد شاهد آن هستیم آن است که مدیران تلاش به شخصیسازی و تغییر قوانین مربوط به اجایل دارند. عدم اعتماد به ساختارهای از پیش تعیین شده در سیستم اجایل نه تنها باعث رشد کار شما نمیشود، بلکه آن را چند پله به عقب برمیگرداند. پس مطمئن شوید که اگر دارید از سیستم اجایل استفاده میکنید، از قوانین آن نیز به طور کامل پیروی کنید تا به نتیجه مطلوب نهایی خود برسید.

یاشار ظروفی مدیر محتوا